Toplanma Amacı Nedir?
Sivas Kongresi Millî güçleri bir çatı altında toplamak ve millî mücadeleyi sağlıklı bir şekilde yürütmek için bir teşkilat oluşturmak amacıyla toplanmıştır.
Hatırlayın!
Sivas Kongresi’nin toplanmasına Amasya Genelgesi’nde karar verilmişti.
İstanbul Hükümeti’nin tutumu nasıldı?
İstanbul Hükümeti Sivas Kongresi’nin toplanmasını önlemek için bir takım girişimlerde bulunmaktan kaçınmamıştır. Damat Ferit (Sadrazam) ve özellikle İngilizler Elazığ Valisi Ali Galip’i ;
- Sivas’ta toplanacak olan kongreyi dağıtmak,
- Mustafa Kemal ve arkadaşlarını tutuklamak,
ile görevlendirmişlerdi.
Bu gelişmeler üzerine;
- Mustafa Kemal, Elazığ Valisi Ali Galip’in üzerine millî güçlerden oluşan askerleri göndermiş ve Ali Galip’in ordusu dağıtılmıştır,
- Kongrenin önlenmesi girişimleri sonuçsuz kalmıştır.
Ali Galip Olayı Sonrası Meydana Gelen Olaylar:
- İstanbul ile bütün haberleşme kesilmiştir.
- İstanbul’dan gönderilen komutan ve devlet görevlileri kabul edilmemiş ve geri gönderilmişlerdir.
Sivas Kongresi Ders Notu
Dikkat: Temsil Heyeti aldığı bu kararlar ile İstanbul Hükümeti’nden bağımsız olarak çalışmalarını yürüteceğini göstermiş oldu.
Dikkat: Temsil Heyeti’nin aldığı kararların halktan karşılık bulması ve kabul edilmesi sonucu Sadrazam Damat Ferit görevden alınmıştır.
Bilgi: Damat Ferit’in görevden alınması Temsil Heyeti’nin ilk siyasi başarısıdır.
*** Sivas Kongresi 4 Eylül 1919 günü 38 üye ile toplanmıştır. Mustafa Kemal genel oyların çoğunluğunu alarak kongre başkanlığına seçilmiştir.
Sivas Kongresi’nde Hangi Kararlar Alınmıştır?
- Erzurum Kongresi kararları ulusal (millî) hale getirilerek kabul edilmiştir.
Hatırlayalım: Erzurum Kongresi’nde alınan kararların bazıları bölgesel nitelikteydi. Örneğin, “Temsil Heyeti Doğu illerini temsil eder” şeklinde bir karar alınmıştı. Bu karar Sivas Kongresi’nde “Temsil Heyeti tüm yurdu temsil eder” şeklinde değiştirilmişti.
- Yararlı (millî) cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilmiştir.
Yorum: Millî mücadele tek merkezden yönetilerek birlik sağlanmak istenmiştir.
- Manda ve himaye bir daha gündeme getirilmemek üzere kesin olarak reddedilmiştir.
Yorum: Tam bağımsızlıktan kesinlikle taviz verilmeyeceği gösterilmiştir.
Hatırlayalım: Manda ve himaye ilk kez Erzurum Kongresi’nde reddedilmişti.
- Erzurum’da oluşturulan ve sadece doğu illerinde yetkili kılınan Temsil Heyeti, “Yurdun bütününü temsil eder” hale getirilerek üye sayısı 16’ya çıkarılmıştır. Temsil Heyeti’nin başkanı olarak Mustafa Kemal seçilmiştir.
Kongre Sonrasında Hangi Gelişmeler Yaşanmıştır?
- Temsil Heyeti, Türk milletini içerde ve dışarda temsil eder hale gelmiştir.
- Ali Fuat Paşa Temsil Heyeti tarafından Batı Cephesi Komutanlığına atanmıştır.
Yorum: Ali Fuat Paşa’nın Batı Cephesi Komutanlığına atanması Temsil Heyeti’nin yürütme yetkisini kullanarak hükümet gibi davrandığını gösterir.
- Misak-ı Millî’nin genel hatları belirlenmiştir.
- Kongreye halkın seçtiği delegelerin gelmesi milli iradeye önem verildiğini gösterir.
- İrade-i Milliye adıyla bir gazete çıkarılmıştır.
Gazete çıkarmaktaki amaç nedir?
- Basın yayın yoluyla milli mücadele yanlısı propaganda yapmak,
- Halkı milli mücadelenin etrafında birleştirmek,
Millî Mücadelenin haklılığını geniş kitlelere duyurmak
Sivas Kongresi Ders Notu
