Osmanlı Devleti’nde Toplumsal ve Ekonomik Yapı Ders Notu

Osmanlı Devleti’nde Toplumsal ve Ekonomik Yapı Ders Notu

Osmanlı Devleti sınırlarının genişlemesiyle birlikte sadece Müslümanların değil farklı din ve milletlere mensup insanların yaşadığı bir devlet haline gelmiştir.  Osmanlı Devleti uyguladığı politika sayesinde bu toplumları yüz yıllarca barış ve huzur içinde yaşatmayı başarmıştı. Osmanlı Devleti’nde toplumsal hayat yönetenler (beraya) ve yönetilenler (reaya) olarak iki ana gruptan oluşmaktaydı. 

Beraya: Halkın kılıç kullanabilenleri ve vergi hârici tutulan Müslüman kısmı.

Yönetenler:

• Askerî sınıf da denir,
• Askeri, dinî, idarî ve siyasî yetkilere sahiptirler,
• Vergi vermezlerdi,
• Devletten belli oranda maaş alırlardı,
• Şeyhülislamlar, müderrisler, sancak beyleri, kadılar yönetenler sınıfına örnek olarak verilebilirler,

NOT: Halkın yönetenleri seçme gibi bir hakları söz konusu değildi.

Yönetilenler:

• Şehirde ve kasabalarda yaşayan ticaretle uğraşan tüccarlar, esnaflar, köylere yaşayanlar ve konar göçerler yönetilenler grubuna dahildi.
  • Şehirlerde zanaat ve ticaret ekonominin temelini oluşturuyordu. 
    • İlk dönemlerde Ahiler ilerleyen zamanlarda da Lonca teşkilatı üretimi denetlerdi. 
    • Dokumacılık, madencilik, dericilik önemli ekonomik uğraşı alanlarıydı.
• Osmanlı toplumunun büyük bölümü köylerde tarım yaparak hayatlarını devam ettiriyorlardı.
• Konar göçerler ise hayvancılıkla geçimlerini sağlarlardı. 
  • Konargöçerler yazın sürüleriyle yaylak denilen serin, otu bol, sulak yerlere çıkar, kışın ise kışlak denilen
    ve soğuktan korunaklı yerlere göç ederlerdi.
• Reaya devlete vergi vermekle yükümlüydü. Bu yönüyle yönetenlerden ayrılırlar.
• Osmanlı Devleti uyguladığı Tımar Sistemi sayesinde toprağın boş kalmasını önlemişti.

Böylece;

• Üretimde süreklilik sağlanmıştı,
• Vergilerin düzenli olarak toplanması sağlanmıştır,
• Ticaret yolları üzerinde tüccarların konaklaması için kurulan kervansaraylar, hanlar ve pazarlar ülkeye ciddi oranda vergi geliri sağlamıştı,

Osmanlı Devleti’nde Toplumsal ve Ekonomik Yapı Ders Notu