Doğu Cephesi
- Doğu Cephesi’nde Ermeniler ile mücadele edilmiştir.
- Ermeniler I. Dünya Savaşı’nda Ruslarla işbirliği yapıp Doğu Anadolu’da Türk halkının mallarına ve canlarına zarar vermiş katliamlar yapmıştı.
- Osmanlı Devleti Ermenilerin bu faaliyetlerini durdurmak için 1915 yılında Tehcir (Zorunlu Göç) Kanunu’nu çıkararak Ermenileri Suriye civarına göndermişti.
- Ermeniler özellikle Mondros’tan sonra katliamlara hız vermiş ve bölgede bir Ermeni devleti kurmayı planlamışlardı.
Ermenilerin iddiaları:
- Ermeniler bölgede çoğunluktadır. ( Wilson İlkelerine )
- Türkler bölgedeki Ermenileri katletmektedir.
General Harbord Raporu:
- Bölgede Ermeniler çoğunlukta değildir,
- Türklerin Ermenileri katlettiği haberleri gerçek değildir.
YORUM: Türklerin milli mücadeledeki haklılığını ortaya koyan bir belgedir.
- Ermenilerin yaptıkları katliamların artması üzerine Kazım Karabekir Paşa TBMM tarafından Doğu Cephesi’nde Ermeniler ile mücadele etmekle görevlendirilmiştir.
- Ermeniler Erzurum’a kadar işgal alanını genişletmişti.
- Kazım Karabekir başarılı bir harekatla Kars, Sarıkamış ve Gümrü’ye kadar ilerlemişti.
- Zor durumda kalan Ermeniler ateşkes etmişler ve devamında da barış antlaşması imzalanmıştı.
Gümrü Antlaşması – 3 Aralık 1920
1- Doğu sınırı Aras Nehri ve Çıldır Gölüne kadar uzanacaktır.
2- Kars, Kağızman, Kulp, Iğdır ve Sarıkamış Türk Devletine verilecektir,
3- Ermenistan Sevr Barış Antlaşmasını tanımadığını ilan edecek ve Türk toprakları üzerindeki emellerinden vazgeçecektir.
YORUM:
- Misak-ı Milli’yi tanıyan (kabul eden) ilk devlet Ermenistan olmuştur,
- TBMM’yi tanıyan ilk devlet Ermenistan olmuştur,
4- Düşman ordusuna katılarak Türklere karşı silah kullanmış ve öldürme olaylarına karışmış Ermeniler dışında kalanlar istemeleri halinde 6 ay içinde Türkiye’ye dönebileceklerdir.
5- Ermenistan Türkiye’ye karşı düşmanca tutum sergilemeyecek,
Gümrü Antlaşması’nın önemi ve sonuçları
- TBMM’nin imzaladığı ilk antlaşmadır,
- TBMM’nin uluslararası alanda ilk siyasi başarısıdır,
- Sevr’i geçersiz kılan ilk uluslararası belgedir,
- Doğu Cephesi çözüme kavuşan ilk cephe olmuştur.
- Bilgi: Doğu Cephesi’nin kapanmasıyla birlikte bu cephedeki askerler Batı Cephesi’ne kaydırılmıştır.
- TBMM, bu antlaşmada Türkiye adını kullanmıştır.
Dikkat Edelim:
- Doğu Cephesi’nde Kazım Karabekir Paşa komutasındaki 15. Kolordu Ermenilerle mücadele etmiştir. Bu ordunun özelliği Osmanlı Devleti’nden kalan son düzenli ordudur.
- Doğu Cephesi’nde TBMM’nin kurmuş olduğu düzenli ordu mücadele etmemiştir.
- 15. Kolordu’yu Kazım Karabekir Paşa Mondros hükümlerine aykırı olarak dağıtmamıştı.
Milli Mücadelede Cepheler Doğu Cephesi Ders Notu
Milli Mücadelede Cepheler Doğu Cephesi Ders Notu
https://bilgininkalesi.com/siniflar/8-sinif/konu-ozetleri/
Kazım Karabekir ile ilgili bilgi için bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
https://www.aa.com.tr/tr/portre/sark-fatihi-kazim-karabekir/1374499